Poziomy angielskiego – jaki jest Twój?

Dlaczego warto umieć określić swój poziom znajomości angielskiego?

Określenie poziomu języka angielskiego przydaje się w wielu sytuacjach. W dzisiejszych czasach, pisząc CV, wypada wspomnieć, na jakim poziomie biegłości posługujemy się językami obcymi, w tym oczywiście językiem angielskim. Niektórzy pracodawcy wręcz wymagają konkretnego poziomu znajomości języka angielskiego, a nawet przeprowadzają ocenę znajomości języka przed potencjalnym zatrudnieniem. Być może zaproszono Cię już na rozmowę kwalifikacyjną w języku obcym.

Ponadto język angielski otwiera możliwości np. studiów za granicą. Uczelnie często określają pewne kryteria językowe – dobrze jest umieć określić swój poziom. Czasami instytucje wymagają potwierdzenia znajomości języka obcego w postaci certyfikatu na danym poziomie, więc warto znać najczęstsze oznaczenia poziomów biegłości językowej, by świadomie kierować swoim rozwojem kariery.

Dobrze jest też znać swój poziom zwyczajnie po to, by wiedzieć, czy ma się szansę na daną ofertę, a jeśli nie, to ile czasu potrzeba, by osiągnąć wystarczająco wysoki poziom angielskiego.

Określenie poziomu angielskiego może też okazać się przydatne dla tych, którzy zapisują się na kursy angielskiego. Jeśli masz problem z oceną swoich umiejętności językowych, chętnie Ci w tym pomożemy.

Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (CEFR)

Powszechnie używaną skalą do określania znajomości angielskiego jest ta proponowana przez Radę Europy, czyli skala CEFR. Została ona opublikowana w 2001 roku w dokumencie zwanym Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). Dokument ten stawia sobie wiele celów. Jednym z nich jest promowanie jakości wielojęzycznej edukacji – CEFR nie ogranicza się wcale do języka angielskiego! Poziomy CEFR są bardzo przydatne w kontekście międzynarodowej współpracy, w której duże znaczenie ma znajomość języków obcych. Założę się, że spotkałeś/spotkałaś się już z oznaczeniami poziomów znajomości języka angielskiego takimi jak A2 czy B1. Teraz wiesz też, skąd wzięły się te poziomy zaawansowania językowego!

Co wpływa na opis poziomu znajomości języka angielskiego?

Nauka języka obcego – w tym angielskiego – to oczywiście złożony proces. Istotne znaczenie mają różne umiejętności językowe: mówienie, pisanie, czytanie itd. Określenie poziomu angielskiego to również proces złożony! Skala CEFR bardzo szczegółowo opisuje, co wpływa na poziom zaawansowania językowego. Są to między innymi rozumienie i tworzenie wypowiedzi ustnych, komunikacja pisemna, umiejętności mediacyjne i wiele, wiele innych. Eksperci tworzący skalę CEFR pomyśleli nawet o aspektach kulturowych i społecznych języka. W najnowszej wersji dokumentu uwzględniono też takie umiejętności językowe jak interakcje online.

Jakie są poziomy angielskiego według CEFR?

Skala CEFR przewiduje różne poziomy znajomości języka. Szkoły języka angielskiego i inne instytucje oferujące kursy angielskiego używają zazwyczaj sześciu poziomów, na których mogą być użytkownicy języka angielskiego. Te główne poziomy to A1, A2, B1, B2, C1 i C2. W najnowszej wersji dokumentu określającego różne poziomy znajomości języków pojawiają się też poziomy pre-A1 (czyli stopień niżej niż A1) oraz above C2 (czyli poziom wyżej niż C2). Być może spotkałeś/spotkałaś się też z oznaczeniami typu A2+. To poziom między A2 a B1 – czasem zdarza się, że uczniowie „nie wpisują się” idealnie w te główne poziomy, a dodatkowe oznaczenia pomagają w odpowiednim doborze materiału.

Ustaliliśmy już, że warto znać swój poziom znajomości języka. Poniżej przeczytasz, co oznaczają poszczególne poziomy angielskiego. Pamiętaj jednak, że to bardzo ogólne opisy. Poziom opanowania języka angielskiego określa się na podstawie wielu czynników! Mam jednak nadzieję, że te skrótowe informacje pomogą Ci w ocenie umiejętności językowych i ustaleniu, jaki jest Twój aktualny poziom angielskiego.

A1 – A2 – poziom podstawowy

Osoba na poziomie A1 rozumie i tworzy bardzo proste wypowiedzi w języku angielskim z zakresu konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi też zadawać i odpowiadać na łatwe pytania na temat życia prywatnego. Ten poziom oznacza też, że osoba ucząca się angielskiego potrafi przedstawić siebie i innych. Użytkownik na poziomie A1 umie prowadzić rozmowę wtedy, kiedy druga osoba jest pomocna i mówi wolno i zrozumiale.

Osoba na poziomie A2 stosuje język angielski w prostych sytuacjach komunikacyjnych. A co to są proste sytuacje w języku angielskim? Chodzi o rutynowe sytuacje, które wymagają bezpośredniej rozmowy na typowe i znane tematy. Ten poziom języka pozwala na przykład na opis swojego otoczenia czy pochodzenia.

B1 – B2 – poziom samodzielności

Jeżeli proste sytuacje w języku angielskim są dla Ciebie pestką, ale wciąż nie czujesz, żebyś był(a) na najwyższym poziomie znajomości tego języka, być może jesteś na poziomie średniozaawansowanym. Z doświadczenia w nauczaniu języków wiem, że wielu dorosłych kursantów można określić mianem średniozaawansowanych użytkowników angielskiego. Zapisując się na kursy angielskiego, chcą osiągnąć wysoki poziom biegłości. Są też tacy, którym poziom średniozaawansowany w zupełności wystarcza. Takie osoby podejmują wysiłki, by wyjść poza poziom podstawowy. Obserwuję, że wiele osób chce podnieść swój poziom angielskiego – nie zawsze jest to łatwe. Jeżeli Ty też zmagasz się z problemem wiecznie początkującego – albo wiecznie średniozaawansowanego 😉 – nie masz się czego wstydzić, bo takich osób jest bardzo dużo! Jeśli jednak chcesz przerwać błędne koło, zapraszam Cię do przeczytania artykułu na ten temat.

Wróćmy jednak do poziomów CEFR.

Osoba na poziomie B1 rozumie główne wątki standardowych i jasnych wypowiedzi na znane tematy typu praca czy czas wolny. Ten poziom języka pozwala na dogadanie się w większości sytuacji podczas podróży na obszarze, w którym mówi się w danym języku (Zwróć jednak uwagę, że pisany i mówiony język angielski nie ogranicza się tylko do krajów angielskojęzycznych!). Osoba na poziomie B1 potrafi też tworzyć proste wypowiedzi w języku obcym (pisemnie i ustnie) na znane i interesujące ją tematy. Potrafi też wyjść poza te bardzo proste wypowiedzi w języku angielskim charakterystyczne dla poziomów A1 i A2. Umie na przykład opowiedzieć o swoich marzeniach czy doświadczeniach.

Osoba na poziomie B2 rozumie główne wątki bardziej złożonych wypowiedzi, w tym takich, które dotyczą bardziej abstrakcyjnych tematów. Według skali CEFR osoba posługująca się językiem angielskim na tym poziomie rozumie rozmowy na tematy techniczne związane ze swoją dziedziną. Na tym poziomie znajomości języka angielskiego ważna jest też płynność i spontaniczność. Osoba na poziomie B2 powinna potrafić używać języka angielskiego z rodzimym użytkownikiem bez napięcia po żadnej stronie. Umie też tworzyć przejrzyste i szczegółowe wypowiedzi (zarówno ustne, jak i pisemne) oraz uzasadniać swoje zdanie w dyskusji.

C1 – C2 – poziom biegłości

Przechodzimy teraz na wysoki poziom znajomości angielskiego. To marzenie wielu uczniów i kolejny kamień milowy w nauce języka angielskiego. Zaawansowana znajomość języka obcego to efekt dużego zaangażowania ze strony uczącego się. Wymaga dużo praktyki, cierpliwości, determinacji i umiejętności radzenia sobie ze stresem podczas mówienia. Poniżej przeczytasz, co oznaczają te najwyższe z sześciu poziomów stosowanych przez wydawnictwa i instytucje międzynarodowe.

Osoba posługująca się językiem angielskim na poziomie C1 rozumie trudne teksty i potrafi odczytywać głębsze, niebezpośrednie znaczenia. Wypowiada się płynnie w rozmaitych sytuacjach. Tworzy jasne i szczegółowe wypowiedzi ustne i pisemne na złożone tematy. Bardzo spójnie konstruuje swoją wypowiedź, używając odpowiednich środków językowych.

Poziom C2 oznacza, że użytkownik rozumie z łatwością niemal wszystko. Umie streszczać rozmaite wypowiedzi (zarówno te pisemne, jak i mówione) i spójnie odtwarzać zawarte w nich tezy. Osoba na poziomie C2 nie ma problemów z wyrażaniem swoich myśli w sposób płynny, spontaniczny i precyzyjny. Nie umykają jej też nawet subtelne różnice znaczeń w trudnych wypowiedziach.

Znam 8 czasów – czy jestem na poziomie B2?

Być może powyższy opis, będący omówieniem skali dostępnej na stronie internetowej Rady Europy, jest pewnym rozczarowaniem, bo nie daje prostych wyjaśnień co do znajomości danego języka. Nie dowiesz się z niego, czy znajomość czterdziestu czasowników frazowych to jeszcze poziom podstawowy czy już nie, ani czy opanowanie wszystkich zasad tworzenia czasów to już zaawansowany język angielski. Tak już jednak jest: poszczególne poziomy angielskiego są narzędziem ułatwiającym wiele spraw związanych z nauką języka, ale trzeba pamiętać, że te sześć poziomów to tylko orientacyjna skala.

Jak już wspomniałam, określenie poziomu języka angielskiego to kwestia złożona. Nie da się powiedzieć, że znajomość danej ilości czasów pozwala na zakwalifikowanie do tego, a nie innego poziomu. Nie da się też jednoznacznie stwierdzić, czy dane słowo czy wyrażenie jest z tego, a nie innego poziomu. Są słowniki, które korzystają z tych oznaczeń przy definicjach wyrazów, ale to tylko wskazówka dla uczących się – nie wystarczy nauczyć się całej listy słów z poziomu początkującego i średniozaawansowanego, by pochwalić się ogólną znajomością angielskiego na poziomie B2! Trzeba ćwiczyć wszystkie umiejętności językowe!

Jak sprawdzić swój poziom CEFR?

Znamy już główne poziomy znajomości języka według Rady Europy. Ale jak dokonać oceny umiejętności językowych? Najlepiej oczywiście spotkać się bezpośrednio z wykwalifikowanym lektorem. Doświadczony lektor po takim spotkaniu będzie w stanie oszacować, jak u Ciebie z rozumieniem języka angielskiego, gramatyką czy mówieniem. Możesz umówić się na bezpłatną lekcję tutaj.

Jeżeli jednak nie możesz się już doczekać, by określić, czy Twój poziom to jeszcze poziom podstawowy czy już poziom średniozaawansowany, możesz skorzystać z testu poziomującego. Dzięki takiemu testowi możesz wstępnie zorientować się, jaki jest Twój poziom biegłości języka angielskiego. O ile nic nie zastąpi bezpośredniego spotkania z lektorem, to test poziomujący może być bardzo przydatnym narzędziem. Zdajemy sobie sprawę, że określenie poziomu języka angielskiego bywa trudne, dlatego stworzyliśmy dla Ciebie test, którego celem jest ułatwienie Ci tego procesu. Nasz test poziomujący, w którym stosujemy powszechnie używane oznaczenia poziomów języka angielskiego, dostępny jest tutaj:

Możesz rozwiązać go od razu, a jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat testów poziomujących, zapraszam do przeczytania poświęconego tej tematyce artykułu na naszym blogu.

Oznaczenia poziomów języka – czy to konieczne?

Być może zastanawiasz się: „Po co te wszystkie oznaczenia poziomów języka? Czy określenie poziomu języka angielskiego jest konieczne? Czy najważniejsze nie jest po prostu rozumienie języka angielskiego i sprawne posługiwanie się nim? Czy naprawdę muszę znać swój aktualny poziom języka angielskiego?”. Tak jak w większości przypadków odpowiedź brzmi: „To zależy”.

Jeżeli nie czujesz potrzeby sprawdzania, jak Twój aktualny poziom angielskiego przekłada się na oznaczenia CEFR, to oczywiście nie jest to niezbędne do dobrej komunikacji. Swój poziom znajomości języka obcego warto jednak znać dla własnej satysfakcji i rozwoju – w tym rozwoju zawodowego. Jeżeli znasz własny poziom języka, możesz użyć tej wiedzy podczas szukania pracy. Możesz też monitorować swój rozwój językowy – świadomość, że z poziomu B1 przeszedłeś lub przeszłaś na bardzo wysoki poziom angielskiego, bliski poziomowi C1, może być bardzo motywująca! Jeżeli należysz do osób, którym brak pewności siebie, i nie jesteś pewny bądź pewna, czy nauka języka angielskiego przynosi efekty, również wtedy warto zbadać swój aktualny poziom angielskiego. Kto wie? Może tak bardzo się rozwinąłeś/rozwinęłaś, że naprawdę masz szansę na tę pracę albo na to stypendium!

Uwielbiam uczyć się języków obcych! Na co dzień nie myślę, czy mój francuski jest na poziomie B1 czy B2, i nie zastanawiam się, jaki jest mój aktualny poziom znajomości arabskiego. Czasem jednak zadaję sobie to pytanie i sprawdzam się. Lubię obserwować swój rozwój, a poziomy językowe CEFR bardzo to ułatwiają! Bardzo dobrze też rozumiem ambicje moich uczniów (sama chciałabym osiągnąć zaawansowany poziom znajomości francuskiego czy arabskiego) oraz to, jak ważna jest dla nich odpowiedź na pytanie, jaki jest ich aktualny poziom znajomości angielskiego.

Na koniec chcę Ci dać radę. Są różne poziomy znajomości języków obcych i dobrze jest umieć określić własny poziom języka. Pamiętaj jednak, że poszczególne poziomy to nie wszystko. Jeżeli szacujesz własny poziom języka na początkujący – nie jest to nic strasznego. Wszyscy uczący się byli kiedyś na tym poziomie – ja również! Oznaczenia określające poziom zaawansowania językowego nie są skonstruowane po to, by szufladkować uczniów! Chodzi w nich przede wszystkim o rozwój i myślę, że właśnie to jest ich największą zaletą – pozwalają nam obserwować proces nauki i patrzeć z motywacją w przyszłość.

Przy pisaniu artykułów korzystałam z:

• Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assesment 2020, dokument dostępny na stronie Rady Europy
• Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assesment 2001, dokument dostępny na stronie Rady Europy
• Oficjalne tłumaczenie globalnej skali CEFR na język polski, dokument dostępny na stronie Rady Europy