Jak pokonać stres w nauce angielskiego?

Czy kiedykolwiek czułeś/czułaś, że masz wystarczającą wiedzę, ale kiedy przychodzi czas, aby ją wykorzystać, nagle wszystko wyleciało Ci z głowy? Właściwy idiom masz na końcu języka, ale nie możesz go sobie przypomnieć? W twojej pamięci jest puste miejsce i ciągle zadajesz sobie pytanie – dlaczego tak jest, co się ze mną dzieje? Podpowiem Ci, jak pokonać stres w nauce angielskiego. Możesz go po prostu zaakceptować, nauczyć się z nim walczyć, a nawet wykorzystać go dla swoich korzyści. I przyniesie to rezultaty!

Emocje, które trudno okiełznać

Co czujemy w sytuacji kryzysowej? Przyspieszone tętno, krótszy oddech, wyższe ciśnienie krwi, pobudzenie, wypieki na twarzy. Tego właśnie doświadczamy, kiedy zaczynają nami rządzić negatywne emocje i bezradność. Trzeba podkreślić, że stres jest naturalną reakcją na doświadczenia, które postrzegamy jako przekraczające nasze możliwości. Nasze ciała mogą wykorzystać ten stan na dwa podstawowe sposoby – walcz (skonfrontuj się z tym, czego doświadczasz i pokonaj to) lub uciekaj (zatrzymaj sytuację stresową i wycofaj się z niej). Jest jeszcze jedno przerażające doświadczenie – uczucie paraliżu i niemocy, które niestety znacząco wpływa na nasze zdolności społeczne i intelektualne. Czujemy, że świat się zatrzymał, a ktoś oczekuje od nas reakcji, której nie potrafimy wywołać. 

Dlaczego tak się dzieje? Poznaj biologię mózgu

Nasz organizm dąży do homeostazy. Kiedy jesteśmy w dużym stresie organizm musi dostosować się do wymagań stresującej sytuacji. Naturalną odpowiedzią jest produkcja hormonów stresu, a mianowicie kortyzolu i adrenaliny. Kortyzol wpływa obszar mózgu odpowiedzialny za pamięć, co utrudnia tworzenie nowych wspomnień, a także przywoływania wcześniejszych doświadczeń – w tym przypadku zdobytej wcześniej wiedzy. Co więcej, gdy znajdziemy się w sytuacji odbieranej przez nas jako stresująca, naszą uwagę rozpraszają inne bodźce, co utrudnia skupienie i np. poprawne mówienie w języku angielskim. Pamiętaj, że Twój mózg myśli, że jesteś zagrożony(a), że walczysz o przetrwanie, więc poprawna gramatyka nie jest dla niego priorytetem. Co więcej, stres wpływa nie tylko na proces przyswajania komunikatów (możesz w ogóle nie zrozumieć np. zadanego Ci pytania), ale także na zapamiętywanie i przetwarzanie zdobytych wcześniej informacji czy nowej wiedzy!

Jeśli stresujesz się w trakcie nauki, uczysz się mniej efektywnie!  

Dlatego, jeśli chcesz się uczyć języka, zapamiętywać, utrwalać informacje, musisz zredukować poziom stresu do minimum. Natomiast niewielki stres, który powinniśmy nazwać w tym przypadku motywacją, będzie ułatwieniem w nauce – przygotuje Cię do większego skupienia i stanie się bodźcem do działania.

Jak pokonać stres w nauce angielskiego? Przekłuj go w motywację i wykorzystaj!

Według Susane Vogel i Larsa Schwabe niższy poziom stresu w trakcie lub tuż przed rozpoczęciem nauki może wzmocnić pamięć. Jeśli doświadczasz niewielkiego stresu, masz idealne warunki do zapamiętywania materiału koniecznego do opanowania. Wiążę się to również z biologią mózgu – doświadczenia naładowane emocjonalnie są zazwyczaj tymi, które zapisują się na trwałe w naszej pamięci. Stąd też bierze się jedna z ciekawszych teorii odnośnie nauki języka angielskiego – bierz udział w rozmowach na tematy, które Cię angażują, wzbudzają reakcję emocjonalną, złoszczą, cieszą lub intrygują. W ten sposób emocje, w tym stres, staną się Twoim sprzymierzeńcem w nauce angielskiego.  

Niestety to pobudzenie przy dodatkowym obciążeniu może działać w odwrotny sposób i tak jak wspominaliśmy wcześniej, obniżać Twoje zdolności. W bezpiecznych warunkach stres zadziała stymulująco, w warunkach utrudnionej kontroli będzie działać negatywnie. Dlatego przed ważnym egzaminem lub prezentacją warto skorzystać z różnych technik relaksacyjnych – pozwolić swojemu ciału odpocząć, zredukować naukę do minimum, pozwolić umysłowi na wytchnienie i zapomnienie o zbliżającym się wydarzeniu. Całą energię przeznaczoną na walkę ze stresem przekieruj na rozluźnienie.

Pokonaj stres pracując nad sobą

Aby nauczyć się radzić sobie ze stresem i wykorzystywać go na naszą korzyść, musimy zrozumieć, czym jest. Stres i niepokój mogą mieć różne źródła, które mogą być od siebie zależne w różnych aspektach i sytuacjach np. trudność w nauce języków obcych może być uzależniona również od cech naszej osobowości (potrzeby perfekcjonizmu, osobowości lękowej czy problemów społecznych przy prezentacjach dla większego grona osób). 

Mierz siły na zamiary

Gdy poziom nauki, jaki sobie narzucamy jest odpowiednio dopasowany do naszych możliwości, może wywołać lekki niepokój, ale będzie działać jedynie stymulująco. To może być zdrowy sposób na naukę. Natomiast, jeśli będziemy oczekiwać od siebie zbyt dużo, a założone zadanie wydaje się być zbyt trudne do pokonania, efekt będzie odwrotny – poczujemy strach, będziemy zdemotywowani i uruchomi się u nas reakcja ucieczki, czyli unikania nauki. Ten problem może dotykać np. perfekcjonistów, którzy chcą więcej, lepiej i szybciej, a w efekcie jedynie tracą. Dlatego staraj się brać na siebie tyle nauki, ile jesteś w stanie w danej chwili i w danych warunkach przyswoić bez angażowania w to zbytniej ambicji.

Perfekcjonizm niszczy

Dążenie do perfekcji może całkowicie zniszczyć chęć do nauki. Tym bardziej, jeśli to doskonałość jest naszym celem, a tą nie jest łatwo zaspokoić. Jeśli widzisz, że popełniasz błędy i przeżywasz je, gromadzisz w sobie olbrzymie pokłady stresu, który będzie zabójczy dla nauki. 

Bądź perfekcyjnie nieperfekcyjny(a)! Bo jeśli nie masz wobec siebie wygórowanych oczekiwań, będziesz czerpać z nauki zadowolenie. Akceptuj popełniane błędy, a z czasem będzie ich coraz mniej – tak uczymy się najefektywniej! Nie oczekuj, że pojmiesz wszystko szybko i w dużej ilości. Nie nakładaj na siebie zbyt dużej presji. Wyznacz sobie cele, które mieszczą się w Twoim zasięgu i za cel postaw sobie proces, a nie efekt. 

Najlepsza rada – wyznacz sobie kilka kamieni milowych i świętuj każde małe zwycięstwo! 

Podsumuję to:

1. Podejmij postanowienie, które jest w Twoim zasięgu. Spędź na nauce tyle czasu, ile Cię nie obciąży – może to dwie godziny w tygodniu, a może pół godziny dwa razy w tygodniu? Nie przekraczaj z góry ustalonego czasu, bo możesz się szybko wypalić i skończyć z poczuciem frustracji, że Ci się nie udaje. Ciesz się małymi zdobyczami. 
2. Nie oczekuj od siebie zbyt wiele. Skup się na małych krokach. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z angielskim, pomyśl o jednej rzeczy, którą chciałbyś zrobić lub poprawić np. przygotuj się do rozmowy o wakacyjnych planach. Kiedy Ci się to uda, świętuj i wyznacz kolejny mały cel na przyszłość. 

Jak pokonać stres w nauce angielskiego motywacją?

Wiesz już, że stres może albo zwiększyć Twoją motywację, albo ją osłabić. Jego umiarkowany poziom może być impulsem do działania i zmotywować Cię do nauki. Takim fenomenalnym bodźcem jest sytuacja życiowa, która zmusza nas do działania, co w efekcie może przynieść tylko zyski. O jakich sytuacjach mowa? Zarówno tych zawodowych, jak i prywatnych. Być może Twój pracodawca zleci Ci wykonanie prezentacji w języku angielskim i jej przedstawienie szerszemu gronu słuchaczy. To może być stresujące, ale również motywujące. Aby osiągnąć ten cel, musisz w sobie znaleźć motywację do mniejszych celów – nauki i pewności siebie. Efekty przyniosą zyski, które mogą Cię zaskoczyć. Pamiętaj o warunku koniecznym – nie wywieraj na siebie zbyt dużej presji, bo nadmierny poziom stresu może sprawić, że poczujesz obciążenie i zniechęcenie.

Jak pokonać stres przed wystąpieniami publicznymi?

Prezentacja, wykład, Q&A, tzw. life w mediach społecznościowych to wszystko wystąpienia publiczne. Bez względu na to, czy odbywają się na żywo, czy online, generują podobny poziom stresu bez względu na język, w którym mają się odbyć. Jak wspomnieliśmy wcześniej jest to jeden z tych momentów w naszym życiu, kiedy lęk przed wystąpieniem publicznym może wywołać stresową reakcję łańcuchową. Pomyśl, czego najczęściej się obawiasz.  Zgubisz się w trakcie wystąpienia i zaniemówisz? Nie jesteś w stanie odpowiedzieć na nieprzewidziane pytania? Boisz się, że dyskusja zmieni kierunek? Czy można się na to przygotować? 

Podczas przygotowywania tematu zastanów się nad możliwymi pytaniami, które mogą się pojawić i kierunkami, w których może pójść dyskusja. Zagłęb się w temat, zbadaj wszystkie jego zawiłości. Jak podkreślił George Stephanopoulos w swoim MasterClass, nie ma lepszego sposobu na uniknięcie stresu, niż dokładne przygotowanie i przećwiczenie potencjalnych odpowiedzi. Nawet jeśli temat zabrnie w innym kierunku niż zakładasz, będziesz w stanie bazować na wcześniej przygotowanych zagadnieniach. Dzięki dogłębnemu zrozumieniu prezentowanych treści rzadziej będziesz zaskoczony(a) i wyrzucony(a) z toru. Im lepsze będzie Twoje przygotowanie do zagadnienia, tym mniej zaskakujących okoliczności doświadczysz. Im mniej ich będzie, tym mniej będziesz się stresować, bo to, co znane generuje mniej lęku.

Nadal jesteś kłębkiem nerwów? 

Czasami, pomimo najlepszego przygotowania, nadal odczuwamy silny stres. Oznacza to, że trzeba wykorzystać inne sposoby na jego redukcję np. techniki relaksacyjne – oddychanie, próba przebudowania stresu w ekscytację, przełożenie energii na mowę ciała. Może już sam/sama wiesz, co najlepiej na Ciebie wpływa. 

Przede wszystkim, gdy doświadczasz stresu związanego z nauką języka angielskiego, spróbuj zweryfikować przyczyny. Mogą to być zbyt wysokie oczekiwania wobec siebie, może zbyt wysokie skupienie nad każdym popełnionym błędem, a może powstrzymuje Cię zbytni perfekcjonizm, który blokuje otwarcie, mówienie i rozwój? A może oczekujesz od siebie, że zdobędziesz dużo wiedzy w szybkim czasie? Zamiast myśleć o tym wszystkim, pozwól sobie popełniać błędy i daj sobie czas na ich poprawienie. I pamiętaj, że nauka angielskiego może być stresująca, ale przesuwając granice strachu uczysz się więcej. 

Jeśli czujesz, że potrzebujesz pokonać stres w mówieniu po angielsku, pracuj z nami, wypróbuj zajęcia online z naszym lektorem i opowiedz mu o swoich problemach. Wesprzemy Cię w pokonaniu stresu przed mówieniem w języku angielskim i wystąpieniami publicznymi – mamy doświadczenie i autorskie metody. Wielokrotnie pomagaliśmy osobom, które nie były w stanie pokonać strachu przed mówieniem, a to najczęstszy z problemów, z którymi do nas trafiacie.

Razem możemy więcej!

Źródła:
Zheng, Y. (2008). Anxiety and second/foreign language learning revisited. Canadian Journal for New Scholars in Education, 1(1), [Online]. Accessed on 6 June 2023.
Vogel, S., & Schwabe, L. (2016). Learning and memory under stress: implications for the classroom. Science of Learning, [Online]. Available at: www.nature.com/npjscilearn. Accessed on 6 June 2023.