Mnemotechniki w nauce języka angielskiego

Z pomocą przychodzą mnemotechniki w nauce języka angielskiego. Wdrożenie ich sprawi, że uczenie stanie się bardziej skuteczne i efektywne, a nabyta wiedza pozostanie z nami na dłużej.  

Czym są mnemotechniki?

Nazwa mnemotechniki pochodzi od imienia greckiej bogini pamięci – Mnemozyny. Już w starożytności mnemotechniki cieszyły się ogromną popularnością i przychodziły z pomocą, kiedy pamięciowe opanowanie materiału było niezwykle istotne. Dlaczego? Techniki te sprawiają, że zapamiętywanie staje się łatwiejsze. Dokonuje się to przez organizację i kodowanie materiału. Bazują na obrazach i asocjacjach powodując, że to co w języku obcym obce i inne, staje się nam bliższe poprzez wytworzenie skojarzeń na zasadzie podobieństw ze znanymi nam słowami. 

Mnemotechniki w nauce języka angielskiego 

Wiemy już, czym są, ale jak z nich korzystać. Dla przykładu angielskie słowo „affair” wygląda podobnie do polskiego słowa „afera”. Tymczasem oznacza między innymi „romans”. Co zrobić by to zapamiętać? Można odtworzyć przed oczami scenę, w której partner został zdradzony i rozpętała się afera. Następnym razem, gdy zobaczymy to słówko i pomyślimy o ogromnej kłótni, przypomnimy sobie, co w naszej scence do niej doprowadziło i tym samym przywołamy znaczenie słówka. Innym przykładem może być słowo „pan” które oznacza patelnię, ale wygląda i brzmi podobnie do naszego słowa oznaczającego mężczyznę. By zapamiętać znaczenie tego słowa, można wyobrazić sobie mężczyznę trzymającego patelnię. Najlepiej, jeśli zrobi z nią coś abstrakcyjnego np. zaśpiewa do niej, jak do mikrofonu. Taki obraz zarejestruje się w naszej pamięci i z pewnością powróci do nas, kiedy następnym razem spotkamy to słówko w przepisie. 

Jak działają mnemotechniki w nauce języka angielskiego?

Mnemotechniki wspomagają proces zapamiętywania, ponieważ zmuszają nas do skupienia swojej uwagi na materiale, który chcemy przyswoić. Czasami, żeby znaleźć podobieństwo między językiem angielskim a polskim, którym płynnie się posługujemy, musimy się nieźle nagłowić. Co ciekawe, działa to na naszą korzyść, bo powoduje, że intensywniej zastanawiamy się nad rzeczą, którą chcemy zapisać w pamięci. 

Mnemotechniki powodują, że dochodzi do kodowania materiału na kilku poziomach. Nie tylko dźwiękowym, ale także wizualnym. Co sprawia, że nauka staje się bardziej efektywna, a zapamiętywanie łatwiejsze. Wiele osób, z którymi pracuję to potwierdza. Kiedy włączamy do materiału nowy idiom i ktoś ma problem z jego przyswojeniem, staram się sprawić, by ten idiom ożył. Rozkładam go na czynniki pierwsze, próbuję pobudzić wyobraźnię odbiorcy. Dla przykładu idiom: come unglued, który oznacza rozkleić się, rozsypać emocjonalnie można sobie łatwo zobrazować. Klej (glue) trzyma nas w całości. Przedrostek „un” jest najczęściej używany, żeby wskazać coś negatywnego, przeciwnego. Jeśli „stajemy się” rozklejeni oznacza to, że wszystko to, co początkowo było pod kontrolą nagle się rozpada. Jesteśmy w emocjonalnej rozsypce. Nasze uczucia wylewają się przez szpary, w miejscach, w których klej już nie wytrzymał. Czasem takie obrazowe przedstawienie nowego wyrażenia wystarczy, by odbiorca je. 

Jak zwiększyć efektywność mnemotechnik w nauce języka angielskiego?

Aby zapamiętywanie przy użyciu mnemotechnik było jeszcze bardziej efektywne, warto posłużyć się kilkoma zasadami, które przytoczył między innymi Keeneth L. Higbee w artykule: „Your Memory: How It Works and How to Improve It” („Twoja pamięć: Jak ona działa i jak ją poprawić”). Są to interakcja, wyrazistość, dziwaczność.

Interakcja 

Samo stworzenie w wyobraźni pewnej wizualnej reprezentacji słowa, które pragniemy zapamiętać może okazać się niewystarczające. Lepiej, jeśli odtworzymy w wyobraźni jakąś scenkę bądź wyobrażenie, w którym przedmioty, które chcemy ze sobą skojarzyć wchodzą w interakcję. Posługując się powyższym przykładem, jeśli próbujemy zapamiętać słowo „pan” (z ang. patelnia) kojarząc je z polskim słowem określającym mężczyznę, nie wystarczy, że wyobrazimy sobie pana, który trzyma patelnię. Lepiej, jeśli zacznie się on nią posługiwać w jakimś celu, a obydwa przedmioty znajdą się w ruchu.

Wyrazistość 

Jeszcze lepiej, jeśli scena, która rozgrywa się w naszej wyobraźni będzie wyrazista, pełna szczegółów. Przyjrzyjmy się naszemu panu. Czy ma zmarszczki? Zakola? Poszarpane spodnie? A patelnia? Może jest zardzewiała, z ukruszoną rączką? Im dokładniej wyobrazimy sobie daną scenę, tym lepiej ją zapamiętamy. 

Dziwaczność

Mamy już pana, który używa patelni, ma zmarszczki, uśmiecha się szeroko, w chropowatych dłoniach ściska porysowaną rączkę patelni. Niech teraz zrobi z nią coś abstrakcyjnego. Smażenie naleśników byłoby zbyt banalne. Może w głośnikach poleci jego ulubiony utwór i zacznie z nią tańczyć śpiewając do niej jak do mikrofonu. A może patelnia zamieni się z nim rolami. Złapie pana w swoje ręce i zacznie nim wymachiwać. Im mniej prawdopodobna jest scena, którą sobie wyobrazimy, tym lepiej dla naszego procesu zapamiętywania. Dodatkowo możemy też wyolbrzymiać przedmioty, które sobie wyobrażamy. Niech patelnia będzie gigantyczna i niech wypełni cały pokój, tak żeby nasz pan mógł tańczyć na niej jak na rozżarzonym parkiecie. 

Mnemotechniki a nauka ciągów słów

Przy pomocy mnemotechnik możemy także uczyć się list i ciągów słów, w których kolejność jest istotna. Jeśli musimy zapamiętać nazwy planet, miesięcy czy dni tygodnia mnemotechniki mogą one okazać się pomocne. Dla przykładu, jeśli pragniemy zapamiętać pory roku zapisujemy pierwsze litery każdej z nich i tworzymy krótką historyjkę. Ważne, żeby zarówno w procesie jej tworzenia, jak i podczas zapamiętywania skupiać na niej całą swoją uwagę i korzystać ze wszystkich wcześniej wymienionych zasad. 

Solone

Szaszłyki

Awaryjnie

Wylądowały 

Bardziej złożone i abstrakcyjne słowa

Powyżej podałam przykład słówek, których obraz łatwo przywołać. Konkretne słowa, które posiadają wyobrażenie graficzne, nie stanowią aż takiego wyzwania. Gorzej, jeśli słowa, które pragniemy zapamiętać to abstrakcyjne koncepty. Z pomocą przychodzi nam technika, która zakłada rozbijanie słówka na mniejsze elementy brzmiące podobnie do danego słowa. W miejscu „happiness” możemy postawić „happy nest”, co dużo łatwiej jest sobie wyobrazić. W ten sposób używamy słów, które brzmią trochę jak nasz abstrakcyjny koncept, ale z większą łatwością przychodzi nam stworzenie ich graficznej reprezentacji.  

Limitacje mnemotechnik

Niektórzy z nas myślą sobie pewnie… co mi z tego, że zapamiętam wyrażenie „happy nest”, skoro słowo docelowe to „happiness” albo zapamiętam pierwsze litery dni tygodnia, jeśli zapomnę o wszystkich pozostałych. Mnemotechniki mają pewne ograniczenia. Ich zadanie nie polega na tym, by pozwolić nam zapamiętać dane słowo literka po literce. Ich zadaniem jest dać nam pewnego rodzaju bodziec, fragment słówka, pierwszą sylabę, która, jeśli pojawi się w naszej głowie, najprawdopodobniej pociągnie za sobą resztę nabytych informacji. Ta głęboko zakotwiczona informacja ma być punktem wyjścia do odtwarzania przez nas tego co się za nią kryje. 

Pamiętaj, że warto 

Mnemotechniki w nauce języka angielskiego są czasochłonne i wymagają od nas pewnego poświęcenia. Być może wydaje nam się nawet, że nie są one warte czasu, który musimy włożyć w wypracowanie odpowiedniego rozwiązania, wymyślenie scenki czy znalezienie dobrego skojarzenia. Warto jednak pamiętać, że nie będzie to czas stracony. Mnemotechniki naprawdę działają. Jeśli zależy nam nie tylko na tym, by szybko zapamiętać ale by pamiętać na długo, warto się do nich przekonać. Jeśli jednak czujesz, że mnemotechniki nie są dla Ciebie i poszukujesz innych sposobów na zapamiętywanie i efektywną naukę języka ngielskiego odsyłam cię do wpisu Jak skutecznie zapamiętywać słówka – najlepsze techniki.